Zo geven we bij elk voor Jens te bestellen hulpmiddel (speciale stoel, badstoel, statafel, rollator, wandelwagen, fiets, autostoeltje, auto-aanpassing) aan dat tweedehands voor ons goed genoeg is. Toch is er aan Jens nog nooit een gebruikt hulpmiddel verstrekt. De laatste keer is ons uitgelegd dat dit komt omdat iedere verzekeraar zijn eigen depot met tweedehands hulpmiddelen heeft. Staat het benodigde hulpmiddel niet in het depot van jouw verzekeraar, maar wel in dat van een andere, dan krijg je gewoon een nieuw. Toch vreemd als je bedenkt dat al die ‘depots’ slechts imaginair zijn - de weer ingeleverde hulpmiddelen staan namelijk allemaal in één en hetzelfde magazijn bij de leverancier.
Daarnaast blijkt ‘tweedehands’ in de wereld van de hulpmiddelenleveranciers tegen min of meer ‘eerstehands’ prijzen te worden verstrekt. In onze zoektocht naar een tweede stoel voor Jens vragen we een offerte van een tweedehands stoel aan bij onze vaste leverancier. Zonder blikken of blozen wordt ons een voorstel gedaan waarin onderstel en binnenwerk tweedehands zijn (beide voor 50% van de nieuwprijs!) en alle andere onderdelen nieuw worden geleverd, voor een totaalprijs van ruim €3200. We hebben geluk. Hoewel deze stoelen, door het verplicht weer inleveren bij de verzekeraar, nauwelijks op de vrije markt verkrijgbaar zijn, vinden we er toch een op Marktplaats. Aangevuld met een los tuigje via de leverancier (à €129 euro ex BTW plus €20 !!! verzendkosten – het wordt vast per limousine bezorgd) kan Jens voor €500 ook op zijn dagbesteding goed zitten.
Minstens zo stuitend vinden we het voorbeeld van Jens’ sondevoeding. Jaren is hij aangewezen op Neocate, een hypo-allergene voeding die ook veel voorgeschreven wordt aan verder gezonde baby’s met een ernstige voedselallergie. Op aanraden van de betrokken arts van het AZM kopen we deze voeding de eerste maand bij de apotheek in België voor €42,50 per blik. In Nederland is de verkoopprijs van precies hetzelfde product vastgesteld op €65,00. Bij navraag blijkt het prijsverschil alleen terug te voeren op het feit dat Neocate in België niet, en in Nederland wel wordt vergoed. We krijgen echter al snel problemen met onze Zorgverzekeraar – we mogen alleen in Nederland gekochte Neocate declareren. Omdat Jens per week 2,5 blikken nodig heeft, gaan we al gauw overstag. In de jaren daarna blijft de prijs in België gelijk en stijgt die in Nederland verder naar ruim €70. Kassa voor Nutricia.
Nog een voorbeeld. Tot Jens’ derde verjaardag weet ik precies waar de luiers in de reclame zijn en draagt Jens afwisselend Kruidvat, Etos, DA en Albert Heijn luiers. Vanaf zijn derde verjaardag geldt een AWBZ-machtiging en worden zijn billen verwend met Pampers. Geen enkele leverancier kan andere dan A-merk luiers leveren en zelf inkopen en declareren wordt door de Verzekeraar niet toegestaan.
Zo kan ik nog wel een tijdje doorgaan. Medicatie die over de drempel van de apotheek is geweest kan niet meer worden ingenomen – ook niet als dit de verkeerde is. De apothekersassistente smeekt me zelfs een keer een grote partij tóch mee te nemen omdat het anders een financiële strop voor de apotheek betekent. Ik weiger beslist – ze stuurt het maar terug of levert het aan een volgende patiënt. Sindsdien controleer ik alle medicatie nog in de apotheek demonstratief, om te voorkomen dat er weer een partij bij het chemisch afval belandt.
Berucht is ook het papierwerk dat nodig is voor elke nieuwe verstrekking, zelfs bij vervanging vanwege een groeispurt. Nooit is een verwijzing naar Jens’ vuistdikke dossier voldoende. Hoewel geen arts of therapeut nog gelooft in grote ontwikkelingsstappen, moeten we keer op keer verklaringen (laten) invullen en handtekeningen verzamelen. Kostbare tijd van dure specialisten (én van ons) – terwijl de uitkomst vooraf bekend is.
De verspilling in de zorg is zo wijdverbreid en omvangrijk dat dit zelfs is doorgedrongen tot Den Haag. Op de door minister Schippers onlangs geopende website stromen de reacties over verspilling binnen. De meeste daarvan herkennen we uit onze eigen praktijk. Ik hoop dat dit het begin is van meer, de aanzet tot echte verandering. Laat de volgende bezuinigingsronde nu eindelijk eens de misstanden, de bureaucratie, de inefficiëntie en ondoelmatigheid aanpakken. Zodat het geld dat we allemaal samen voor onze gigaverbruiker kunnen en willen opbrengen, ook echt aan zijn kwaliteit van leven wordt besteed.